Η ενσυναίσθηση είναι μία από εκείνες τις δεξιότητες που όλοι εκτιμούν στους άλλους αλλά μερικές φορές ξεχνάμε να την εξασκούμε συνειδητά. Σημαίνει να βάζουμε τον εαυτό μας στη θέση του άλλου, να καταλαβαίνουμε τα συναισθήματα και τις ανάγκες του και να δρούμε με σεβασμό και κατανόηση. Αν και φαίνεται απλό, η ενσυναίσθηση απαιτεί προσοχή, ακρόαση και διάθεση να δούμε τα πράγματα από μια διαφορετική οπτική.
Σε έναν κόσμο όπου η βιασύνη, το άγχος και οι διαφορές απόψεων είναι μέρος της καθημερινότητας, η ενσυναίσθηση γίνεται βασικό εργαλείο για να βελτιώσουμε τις σχέσεις μας, τόσο στη δουλειά όσο και στην προσωπική μας ζωή. Και το καλύτερο: όλοι—άντρες και γυναίκες—μπορούμε να την αναπτύξουμε, ανεξαρτήτως ηλικίας ή εμπειρίας.
Γιατί η ενσυναίσθηση είναι σημαντική στη δουλειά και στην προσωπική ζωή
Το να έχουμε ενσυναίσθηση δεν σημαίνει ότι συμφωνούμε με όλα ή ότι εγκρίνουμε κάθε συμπεριφορά. Σημαίνει ότι καταλαβαίνουμε γιατί κάποιος νιώθει ή δρα με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Στη δουλειά, η ενσυναίσθηση μας βοηθά να επικοινωνούμε πιο αποτελεσματικά, να λύνουμε συγκρούσεις εποικοδομητικά και να δημιουργούμε κλίμα εμπιστοσύνης.
Στην προσωπική ζωή, η εξάσκηση της ενσυναίσθησης δυναμώνει τους δεσμούς με φίλους, οικογένεια και συντρόφους. Μας επιτρέπει να στηρίζουμε τους αγαπημένους μας στις δύσκολες στιγμές αλλά και να γιορτάζουμε μαζί τους τις επιτυχίες τους.
Διάφορες μελέτες δείχνουν ότι ομάδες με υψηλά επίπεδα ενσυναίσθησης είναι πιο συνεργατικές, δημιουργικές και ανθεκτικές. Οι άνθρωποι που νιώθουν ότι ακούγονται και ότι τους καταλαβαίνουν τείνουν να είναι πιο αφοσιωμένοι και να εργάζονται με μεγαλύτερο κίνητρο.
Σημάδια ότι χρειάζεται να εξασκήσουμε περισσότερη ενσυναίσθηση
Μερικές φορές καταλαβαίνουμε ότι η ενσυναίσθησή μας είναι σε «χαμηλές στροφές» όταν:
- Κρίνουμε γρήγορα χωρίς να γνωρίζουμε το πλαίσιο.
- Ακούμε για να απαντήσουμε, όχι για να καταλάβουμε.
- Δυσκολευόμαστε να αναγνωρίσουμε ότι οι άλλοι μπορεί να βλέπουν τον κόσμο διαφορετικά.
- Αισθανόμαστε ανυπομονησία απέναντι στα συναισθήματα των άλλων.
Η αναγνώριση αυτών των σημείων δεν είναι λόγος ενοχής, αλλά ευκαιρία για βελτίωση.
Πώς να αναπτύξουμε την ενσυναίσθηση στη δουλειά
- Ενεργητική ακρόαση: Δεν είναι μόνο να ακούμε, αλλά να προσέχουμε τι λέει ο άλλος και πώς το λέει. Η γλώσσα του σώματος, ο τόνος και οι παύσεις επικοινωνούν επίσης.
- Απόφυγε τις υποθέσεις: Αν ένας συνάδελφος φαίνεται στενοχωρημένος, μην υποθέτεις ότι είναι θυμωμένος μαζί σου. Το να ρωτήσεις πριν βγάλεις συμπεράσματα είναι βασική πράξη ενσυναίσθησης.
- Αναγνώρισε τα συναισθήματα των άλλων: Το να επικυρώνουμε ό,τι νιώθει κάποιος δεν σημαίνει ότι δικαιολογούμε τα πάντα, αλλά ότι αποδεχόμαστε πως η εμπειρία του είναι πραγματική γι’ αυτόν.
- Μπες στη θέση τους: Φαντάσου πώς θα ένιωθες αν ήσουν στη θέση τους. Αυτό σε βοηθά να καταλάβεις καλύτερα και να απαντήσεις με σεβασμό.
- Δώσε και δέξου ανατροφοδότηση με προσοχή: Η ενσυναίσθηση φαίνεται και στον τρόπο που μοιραζόμαστε απόψεις. Η χρήση εποικοδομητικής γλώσσας που εστιάζει στην κατάσταση και όχι στο άτομο αποφεύγει περιττές πληγές.
Πώς να καλλιεργήσουμε την ενσυναίσθηση στην προσωπική ζωή
- Περνάμε ποιοτικό χρόνο: Το να ακούμε χωρίς περισπασμούς δείχνει ενδιαφέρον και σεβασμό.
- Δείχνουμε ευγνωμοσύνη: Η εκτίμηση για τις πράξεις και τον χρόνο που μας αφιερώνουν οι άλλοι δυναμώνει τη συναισθηματική σύνδεση.
- Αποδεχόμαστε τις διαφορές: Δεν συμμερίζονται όλοι τις ίδιες απόψεις, πεποιθήσεις ή συνήθειες. Η ενσυναίσθηση σημαίνει να σεβόμαστε αυτές τις διαφορές χωρίς να προσπαθούμε να τις αλλάξουμε.
- Στηρίζουμε χωρίς να προσπαθούμε να λύσουμε τα πάντα: Μερικές φορές αυτό που χρειάζεται κάποιος δεν είναι συμβουλές, αλλά ένα αυτί που ακούει και μια ήρεμη παρουσία.
- Ασκούμε υπομονή: Κατανοούμε ότι ο καθένας βιώνει τις διαδικασίες του με τον δικό του ρυθμό.
Ασκήσεις για να εκπαιδεύσουμε την ενσυναίσθηση
- Ημερολόγιο προοπτικής: Για μία εβδομάδα γράφουμε για μια καθημερινή κατάσταση από την οπτική ενός άλλου ανθρώπου.
- Ο κανόνας των τριών ερωτήσεων: Πριν δώσουμε άποψη, κάνουμε τρεις ερωτήσεις για να καταλάβουμε καλύτερα το πλαίσιο.
- Άκου χωρίς να διακόψεις: Αφιερώνουμε τουλάχιστον πέντε λεπτά την ημέρα ακούγοντας κάποιον χωρίς να προσθέσουμε σχόλια.
- Δοκίμασε κάτι καινούριο: Το να βγαίνουμε από τη ζώνη άνεσής μας—όπως να μάθουμε μια νέα δεξιότητα ή να επισκεφτούμε ένα άγνωστο μέρος—μας βοηθά να συνδεθούμε με την εμπειρία εκείνων που αντιμετωπίζουν το άγνωστο καθημερινά.
Οφέλη του να ζούμε με περισσότερη ενσυναίσθηση
Όταν άντρες και γυναίκες εξασκούμε την ενσυναίσθηση, δεν βελτιώνουμε μόνο τις σχέσεις μας αλλά και την προσωπική μας ευεξία. Το να νιώθουμε συνδεδεμένοι με τους άλλους μειώνει το άγχος, ενισχύει την αυτοεκτίμηση και μας κάνει πιο συνειδητούς για τον ρόλο μας στην κοινότητα.
Στη δουλειά, η ενσυναίσθηση βοηθά να χτίσουμε δυνατές και σεβαστικές ομάδες. Στην προσωπική ζωή, μας επιτρέπει να απολαμβάνουμε βαθύτερες και πιο αυθεντικές σχέσεις. Και το καλύτερο είναι ότι είναι μεταδοτική: όταν κάποιος μας φέρεται με ενσυναίσθηση, είναι πιο πιθανό να κάνουμε κι εμείς το ίδιο με άλλους.
Η ενσυναίσθηση είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια ωραία λέξη
Είναι ένα ισχυρό εργαλείο για να δημιουργήσουμε ένα πιο ανθρώπινο περιβάλλον, τόσο μέσα όσο και έξω από τη δουλειά. Η εξάσκησή της απαιτεί προσοχή, υπομονή και διάθεση να κοιτάξουμε πέρα από τις δικές μας εμπειρίες, αλλά τα οφέλη είναι ανεκτίμητα.
Άντρες και γυναίκες, συνάδελφοι, φίλοι και οικογένεια: όλοι έχουμε τη δυνατότητα να εξασκούμε την ενσυναίσθηση κάθε μέρα. Και ακόμα κι αν δεν το πετυχαίνουμε πάντα 100%, κάθε προσπάθεια συμβάλλει στη δημιουργία πιο υγιών, πιο σεβαστικών και πιο χαρούμενων σχέσεων.