Η φροντίδα της φύσης δεν αφορά μόνο την οικολογία ή τον ακτιβισμό — είναι μια καθημερινή δέσμευση για τη δική μας υγεία και για την ευημερία των επόμενων γενεών. Και οι διακοπές είναι η ιδανική ευκαιρία για να εφαρμόσουμε αυτή τη στάση, είτε με την οικογένεια, είτε με φίλους, είτε με συνειδητή μοναξιά.
Το να απολαμβάνουμε διακοπές στο βουνό ή σε φυσικούς χώρους είναι ένας από τους πιο υγιεινούς και ουσιαστικούς τρόπους για να επανασυνδεθούμε με τον εαυτό μας, τους άλλους και το περιβάλλον. Πεζοπορία, μονοπάτια στο δάσος, βουτιές σε ποτάμια, κάμπινγκ… η φύση μάς προσφέρει σωματική, συναισθηματική και ψυχική ευεξία. Όμως το ίδιο περιβάλλον που μας προσφέρει τόσα, χρειάζεται και τη δική μας φροντίδα.
Παρακάτω συγκεντρώσαμε μερικές συμβουλές και σκέψεις για να απολαμβάνεις το βουνό και τα φυσικά πάρκα φροντίζοντας παράλληλα τη φύση σε κάθε σου βήμα. Γιατί ο σεβασμός προς το περιβάλλον ξεκινά από τις δικές μας συνήθειες.
Η επίδραση των διακοπών μας
Αν και τα βουνά, τα δάση και τα πάρκα μπορεί να φαίνονται «πιο ανθεκτικά» από τις παραλίες ή τον ωκεανό, στην πραγματικότητα υποφέρουν κι αυτά από την πίεση ενός αυξανόμενου και συχνά απρόσεκτου τουρισμού. Η κακή διαχείριση απορριμμάτων, οι πυρκαγιές από ανθρώπινα αίτια, η ηχορύπανση και ο υπερπληθυσμός στα μονοπάτια είναι μερικές από τις πιο συνηθισμένες μορφές φθοράς.
Γι’ αυτό η φροντίδα της φύσης σημαίνει να μαθαίνουμε για τα μέρη που σκοπεύουμε να επισκεφτούμε, να σεβόμαστε τους κανόνες κάθε φυσικού πάρκου και να ενεργούμε με κοινή λογική—έχοντας κατά νου το περιβάλλον και όλα όσα το κατοικούν: φυτά, ζώα και τοπικές κοινότητες.
1. Γνωρίζουμε για να σεβαστούμε
Πριν επισκεφθούμε μια φυσική περιοχή, είναι σημαντικό να μάθουμε τα χαρακτηριστικά της, τα προστατευόμενα είδη, τα επιτρεπόμενα μονοπάτια και τους βασικούς κανόνες. Πολλά εθνικά και φυσικά πάρκα διαθέτουν κέντρα επισκεπτών, εφαρμογές ή ενημερωτικές πινακίδες που μας παρέχουν όλα όσα χρειαζόμαστε για να απολαύσουμε την περιοχή χωρίς να προκαλέσουμε ζημιά. Η φροντίδα της φύσης ξεκινά με την κατανόησή της: να γνωρίζουμε πού περπατάμε, ποια ζώα ζουν εκεί, πώς αναγεννάται το οικοσύστημα και ποιες ανθρώπινες ενέργειες μπορούν να το θέσουν σε κίνδυνο.
2. Άφησέ τα όλα όπως τα βρήκες (ή και καλύτερα)
Ένας απλός αλλά δυνατός κανόνας: ό,τι φέρνεις μαζί σου, πάρε το και φεύγοντας. Σακούλες, μπουκάλια, υπολείμματα φαγητού, μαντηλάκια, αποτσίγαρα… Ακόμα κι αν κάτι «φαίνεται βιοδιασπώμενο», συχνά δεν είναι — τουλάχιστον όχι άμεσα ή σε κάθε περιβάλλον. Ο καλύτερος τρόπος να φροντίσουμε τη φύση είναι να ακολουθούμε μια φιλοσοφία «μηδενικών απορριμμάτων». Κι αν κάνεις ένα βήμα παραπέρα και μαζέψεις σκουπίδια που βρίσκεις (ακόμα κι αν δεν είναι δικά σου), θα συμβάλλεις ενεργά στη βελτίωση της περιοχής. Μια μικρή πράξη με μεγάλο αντίκτυπο.
3. Προσεκτική πεζοπορία
Η πεζοπορία είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για να απολαύσουμε το φυσικό περιβάλλον. Όμως είναι σημαντικό να μείνουμε στα σηματοδοτημένα μονοπάτια και να αποφύγουμε τη δημιουργία νέων, καθώς μπορεί να προκαλέσουν φθορά στο έδαφος, διάβρωση σε ευαίσθητες περιοχές ή να διαταράξουν τους βιότοπους της άγριας ζωής. Είτε είμαστε τακτικοί πεζοπόροι είτε απλώς κάνουμε μια εκδρομή με παιδιά, είναι βασικό να θυμόμαστε αυτούς τους απλούς κανόνες για να φροντίζουμε τη φύση χωρίς να αφήνουμε πίσω μας ίχνη.
4. Καμία φωτιά, κανένας κίνδυνος
Κάθε καλοκαίρι επαναλαμβάνονται οι πυρκαγιές που προκαλούνται από ανθρώπινη αμέλεια: μπάρμπεκιου, τσιγάρα που δεν έχουν σβηστεί σωστά, «ελεγχόμενες» φωτιές που ξεφεύγουν από τον έλεγχο. Η αποφυγή αυτών των λαθών είναι ένας άμεσος και επείγων τρόπος να φροντίσουμε τη φύση. Σε πολλές περιοχές, το άναμμα φωτιάς απαγορεύεται αυστηρά κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, αλλά ακόμη και σε άλλες εποχές, η προσοχή πρέπει να είναι απόλυτη. Να θυμάσαι, μια απρόσεκτη στιγμή μπορεί να καταστρέψει εκατοντάδες στρέμματα.
5. Συμβίωση με την άγρια ζωή (χωρίς να την ενοχλούμε)
Το να βλέπουμε ελάφια, αλεπούδες, αρπακτικά πουλιά ή ερπετά στην άγρια φύση είναι μια υπέροχη εμπειρία. Αλλά πρέπει να θυμόμαστε ότι δεν βρισκόμαστε σε ζωολογικό κήπο: αποφεύγοντας να ταΐζουμε, να κάνουμε υπερβολικό θόρυβο ή να προσπαθούμε να αγγίξουμε τα ζώα είναι απαραίτητο για να φροντίσουμε τη φύση και να σεβαστούμε τους ρυθμούς της άγριας ζωής. Παρατηρούμε χωρίς να παρεμβαίνουμε, απολαμβάνουμε χωρίς να ενοχλούμε — αυτή είναι η ουσία.
6. Υπεύθυνος και τοπικός τουρισμός
Η αγορά τοπικών προϊόντων, η στήριξη βιώσιμων επιχειρήσεων, η αποφυγή υπερβολικής χρήσης αυτοκινήτου και η επιλογή οικολογικών καταλυμάτων αποτελούν μέρος της φροντίδας για τη φύση. Οι επιλογές σου ως ταξιδιώτης επηρεάζουν τη διατήρηση του περιβάλλοντος και την οικονομία των κοινοτήτων που ζουν εκεί. Η στήριξη των ντόπιων σημαίνει προστασία της γης.
7. Δείξε το παράδειγμα
Οι διακοπές είναι επίσης μια ευκαιρία να διδάξουμε (και να μάθουμε) μέσα στην οικογένεια. Να δείχνουμε στα παιδιά και στους εφήβους πώς να σέβονται το περιβάλλον, να μαζεύουν τα σκουπίδια τους, να εκτιμούν ένα δάσος ή να θαυμάζουν ένα ζώο από απόσταση, είναι ένας ισχυρός τρόπος να εκπαιδεύσουμε σε αξίες. Η φροντίδα της φύσης δεν είναι απλώς ένα οικολογικό μέτρο· είναι ένας τρόπος να σχετιζόμαστε με τον κόσμο με σεβασμό και ευθύνη.
Φρόντισε το σπίτι σου
Τα βουνά και τα φυσικά πάρκα είναι μερικά από τα μεγαλύτερα δώρα που έχουμε. Χώροι ηρεμίας, φρέσκου αέρα και σύνδεσης με ό,τι πραγματικά έχει σημασία. Αλλά είναι και ευαίσθητα περιβάλλοντα που χρειάζονται όλους εμάς για να παραμείνουν ζωντανά.
Αυτές τις διακοπές, σας προσκαλούμε να απολαύσετε τη φύση με όλες σας τις αισθήσεις… και με συνειδητότητα. Κάθε απόφαση, κάθε δράση, κάθε βήμα μπορεί να κάνει τη διαφορά. Επειδή το να φροντίζουμε τη φύση δεν σημαίνει να σταματάμε να την απολαμβάνουμε, αλλά να μαθαίνουμε να το κάνουμε καλύτερα.